Proje Hakkında

Öğrenme güçlüğü, en yaygın görülen yetersizlik türü olup öğrencilerin dikkat, algı, motivasyon, biliş ve üstbiliş alanlarında sorun yaşamalarına yol  açmaktadır. Bu durum, akademik başarısızlıkla birlikte duygusal ve davranışsal sorunları tetiklemektedir. Bu sorunların önlenmesi amacıyla öğrenme sürecinin temelini oluşturan çalışma becerilerinin desteklenmesi büyük önem taşımaktadır.

Bireyin kendi yaşamı üzerinde karar verici olması, seçim ve tercihlerini yapabilmesi ve problem çözücü bireyler olabilmesi anlamına gelen öz belirleme ve bu anlayıştan hareketle geliştirilen Öz Belirlemeli Öğrenme Modeli (ÖZBÖM), bireyin öğrenme sürecini planlaması, planını uygulaması ve değerlendirmesini içeren öz düzenlemeli öğrenme anlayışıyla ve çalışma becerileriyle örtüşük bir yapıdadır. Uluslararası alanyazında yetersizliği olan bireylerle yapılan çalışmalarda ÖZBÖM’ün akademik, sosyal ve davranışsal alanda birçok olumlu etkiye sahip olduğu görülürken; Türkiye’de ÖZBÖM’ün etkisi ile ilgili sınırlı sayıda çalışma bulunmaktadır. Diğer bir yandan, son yıllarda yapay zeka uygulamalarının öğretimin bireyselleştirilmesi, içerik oluşturma, ilerleme takibi ve geribildirim sağlama gibi yönlerde özel eğitimde yaygınlaştığı göze çarpmaktadır. Tüm bu gelişmeler dikkate alındığında, proje kapsamında ÖZBÖM’ün yapay zeka tabanlı platforma uyarlanması hem yenilikçi hem de alana katkı sağlayıcı bir girişim olarak değerlendirilmektedir.

Bu projede, öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin çalışma becerilerinin geliştirilmesinde yapay zeka destekli ÖZBÖM’ün etkisi incelenecektir. Bu kapsamda araştırma ekibi tarafından ÖZBÖM yapay zeka tabanlı bir platforma dönüştürülecek ve pilot çalışma ile işleyişi değerlendirilecektir. Projenin yöntemi seçkisiz öntest-sontest iki kontrol gruplu deneysel desendir. Projeye öğrenme güçlüğü tanısı almış üçüncü ve dördüncü sınıfa devam eden 45 öğrencinin katılması planlanmaktadır. Bu öğrenciler 15’erli gruplar şeklinde seçkisiz olarak üç farklı gruba ayrılacaktır. Birinci gruba ÖZBÖM yapay zeka ile sunulurken, ikinci gruba teknoloji olmaksızın yetişkin tarafından sunulacaktır. Üçüncü gruba ise herhangi bir deneysel işlem uygulanmayacaktır. Böylece öğrencilerin çalışma becerilerinin desteklenmesinde yapay zeka ve yetişkin aracılığıyla sunulan ÖZBÖM’ün etkililiği karşılaştırılacaktır.

Bu projenin öğrenme güçlüğü olan öğrencilere, öğretmenlere ve alanyazına çeşitli katkılar sunması beklenmektedir. Yapay zeka destekli ÖZBÖM’ün öğrencilerin kendi öğrenme süreçlerini planlama, uygulama ve değerlendirme becerilerini geliştirmelerine olanak sağlaması ve bu sayede öğrencilerin yalnızca akademik anlamda değil, aynı zamanda karar verme, problem çözme ve öz düzenleme gibi üstbilişsel becerilerde de ilerleme kaydetmesi beklenmektedir. Öğretmenler açısından ele alındığında yapay zeka destekli ÖZBÖM ile öğretmenlerin öğrencilerinin öğrenme süreçlerini daha yakından izleyebilmesi ve bireysel farklılıklara uygun destek sağlayabilmesi beklenmektedir. Ayrıca öğretmenlerin, geleneksel öğretim yöntemlerinin ötesinde yenilikçi uygulamalarla sınıf içi etkinliklerini zenginleştirmeleri mümkün olacaktır. Alanyazın açısıdında Türkiye’de sınırlı sayıda bulunan ÖZBÖM çalışmalarına yapay zeka entegrasyonu ile yeni bir boyut kazandırılacak ve özel eğitim alanında önemli bir boşluk doldurulacaktır. Bu proje, hem ulusal hem de uluslararası düzeyde öğrenme güçlüğü olan bireylere yönelik yenilikçi müdahale modellerinin tartışılmasına ve geliştirilmesine katkı sağlayacaktır.